De joodse TeNaCh is het boek bij uitnemendheid van het begin aller dingen. De Griekse Septuagint is het boek bij uitnemend van de geschiedenis. Deze twee Heilige Boeken zijn nooit tot een eenheid versmolten, maar veeleer oorzaak geweest van grote spanningen en onverzoenbare vijandschap. Met als noodlottig gevolg, dat de heilige overlevering is gaan stromen door twee beddingen: de TeNaCh - met de nadruk op de schepping als archè val alle dingen - en de Septuagint- mat de nadruk op de geschiedenis, de voleinding als de telos van alle dingen. Deze tweespalt heeft gevoerd tot een cultuurhistorische verharding in twee wereldreligies: jodendom en christendom.