Scheepvaartjournaals, reisverhalen, berichten aan de thuisblijvers: van meet af aan ging het Oost-Indisch avontuur gepaard met verslaggeving heet van de naald. Ook in de negentiende en twintigste eeuw brachten overzeese indrukken de pen veelvuldig in beweging. Op het koloniale toneel voltrok zich een kleurrijk en contrastrijk schouwspel: nu eens lieflijk, dan weer weerzinwekkend: soms vredig voortkabbelend, vaak op het scherpst van de snede.